Παιδική Οραση και Σχολείο

 Η όραση είναι ίσως η σημαντικότερη από τις αισθήσεις μας. Και η καλή όραση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την παιδική ηλικία. Η συσχέτιση όρασης και μάθησης με βάση μελέτες που έχουν γίνει είναι πολύ ισχυρή. Το 80% όσων μαθαίνει το παιδί στο σχολείο παρουσιάζονται με οπτικό τρόπο.

Δυστυχώς στην χώρα μας δεν υπάρχει η καθιέρωση θεσμικού πλαισίου όπως σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, δηλαδή, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα προληπτικού οφθαλμολογικού ελέγχου, για όλα τα παιδιά από οφθαλμιάτρους, με αποτέλεσμα το κενό αυτό πρέπει να καλύπτεται από τους ίδιους τους γονείς που έχουν την ευθύνη των παιδιών τους και θα πρέπει στον ελάχιστο προβληματισμό να απευθύνονται στους ειδικούς παιδοφθαλμιάτρους.

Για τους λόγους αυτούς οι ΟΕΟΕ (Ομοσπονδία Ελληνικών Οφθαλμολογικών Εταιρειών) και Ε.Ε.Π.Ο.Σ (Ελληνική Εταιρεία Παιδοφθαλμολογίας & Στραβισμού) δημοσιοποιούν τους 10 λόγους που καθιστούν άμεσο και αναγκαίο τον προληπτικό οφθαλμολογικό έλεγχο όλων των μαθητών από τους ειδικούς οφθαλμίατρους.

1. Επειδή η καλή όραση είναι απαραίτητη για τη σωματική, πνευματική και συναισθηματική ανάπτυξη ενός παιδιού, την ομαλή σχολική και κοινωνική του ζωή.
2. Επειδή σήμερα τα παιδιά ζουν μία οπτικά απαιτητική ζωή, με πρόωρη έκθεση σε έντονες οπτικές δραστηριότητες (μαθησιακή διδασκαλία, ηλεκτρονικές συσκευές)
3. Επειδή οι οφθαλμολογικές παθήσεις αυξάνονται. 5 έως 7 παιδιά στα 100, έχουν σημαντικό πρόβλημα όρασης και οι γονείς δεν το γνωρίζουν. Υπολογίζεται, ότι το 2050 ο μισός πληθυσμός του πλανήτη θα πάσχει από μυωπία.
4. Επειδή ο σύγχρονος τρόπος ζωής απαιτεί δυνατή όραση, ικανή να ανταπεξέλθει στις οπτικές προκλήσεις της εποχής. Και αυτή χτίζεται από την παιδική ηλικία.
5. Επειδή η όραση κατά τη γέννηση είναι ατελής, σταδιακά ολοκληρώνεται στην ηλικία των 8 ετών και πρέπει να παρακολουθείται η φυσιολογική της εξέλιξη.
6. Επειδή οι οφθαλμικές παθήσεις στα χρόνια της ανάπτυξης ενός παιδιού μπορούν να προκαλέσουν σοβαρή και μόνιμη βλάβη στην όραση.
7. Επειδή το 80% των παθήσεων που οδηγούν σε μόνιμη βλάβη της όρασης, θα μπορούσαν να θεραπευθούν εάν είχαν διαγνωστεί έγκαιρα.
8. Επειδή υπάρχουν παθήσεις των ματιών που φαίνονται, αλλά και άλλες που εντοπίζονται τυχαία με την προληπτική οφθαλμολογική εξέταση.
9. Επειδή τα παιδιά με σοβαρό πρόβλημα όρασης αντιμετωπίζουν δυσκολίες και ως ενήλικες στην προσωπική και επαγγελματική τους ζωή.
10. Επειδή οι συχνότερες παθήσεις που μπορούν οδηγήσουν σε βλάβη της όρασης, όπως οι διαθλαστικές ανωμαλίες, ο στραβισμός, η αμβλυωπία κ.α., μπορούν να θεραπευθούν με έγκαιρη διάγνωση.
    

Η λύση είναι μία … και είναι η πρόληψη!

Η Ο.Ε.Ο.Ε και η Ε.Ε.Π.Ο.Σ. συντονισμένες με τις οδηγίες της διεθνούς οφθαλμολογικής κοινότητας συστήνουν:

1. Προληπτικό έλεγχο των ματιών σε κάθε νεογέννητο.
2. Προληπτικό οφθαλμολογικό έλεγχο μέσα στα 2 πρώτα χρόνια
3. Προληπτικό οφθαλμολογικό έλεγχο στην ηλικία 4 ετών
4. Προληπτικό οφθαλμολογικό έλεγχο σε ηλικία 6 ετών
5. Στα σχολικά χρόνια κάθε 2 χρόνια.

Όταν το παιδί αντιμετωπίζει δυσκολίες στο σχολείο, από το να μη βλέπει καλά ότι γράφει ο δάσκαλος στον πίνακα έως το να μην μπορεί να διαβάσει σωστά, όχι μόνο παρεμποδίζεται η μάθηση, αλλά του προκαλείται σύγχυση, αισθάνεται άσχημα για τον ευατό του και μπορεί τελικά να επηρεαστεί αρνητικά η στάση του απέναντι στη μάθηση καθαυτή. Δεδομένου ότι τουλάχιστον 25% των παιδιών σχολικής ηλικίας έχουν οφθαλμολογικές παθήσεις είναι πολύ σημαντικό να γίνεται προληπτικός έλεγχος της όρασης κάθε χρόνο κατά την έναρξη της σχολικής χρονιάς.

ΤΑ ΥΠΟΠΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

Τα παιδιά συνήθως δεν παραπονιούνται για την όραση τους, διότι δεν συνειδητοποιούν καν ότι δεν βλέπουν καλά.
Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι:

• Πονοκέφαλος, κούραση των ματιών, υπερβολικό βλεφάρισμα ή τρίψιμο των ματιών.
• Θολή ή διπλή όραση
• Αλληθώρισμα ή κίνηση των ματιών ανεξάρτητα το ένα από το άλλο.
• Διάβασμα με το βιβλίο πολύ κοντά στο πρόσωπο.
• Σκύψιμο χαμηλά στο τραπέζι, όταν διαβάζουν ή γράφουν.
• Χρήση μόνο του ενός ματιού (το παιδί μπορεί να κοιτάζει από το πλάι ή να κλείνει το ένα μάτι, όταν θέλει να δει κάτι)
• Δυσκολίες στο διάβασμα (π.χ. χάνει λέξεις ή παραλείπει ολόκληρες προτάσεις, πρέπει να δείχνει κάθε λέξη με το δάκτυλο για να μείνει στην ίδια γραμμή, διαβάζει αργά ή δεν καταλαβαίνει τι διαβάζει, επαναλαμβάνει τις λέξεις ή μπερδεύει τις παρόμοιες λέξεις και τις διαβάζει λάθος).
• Επίμονη αντιστροφή γραμμάτων ή λέξεων (μετά τη Β΄Δημοτικού)
• Δυσκολίες στο να θυμηθεί, να αναγνωρίσει ή να αναπαράγει σχήματα.
• Φτωχός συντονισμός ματιών-χεριών.
• Διάσπαση της προσοχής στην τάξη.
  

Ο προληπτικός έλεγχος της όρασης των παιδιών είναι κάτι παραπάνω από επιτακτικώς.

Μερικές από τις πιο συνηθισμένες παθήσεις των οφθαλμών που μπορεί να εμφανίσει ένα παιδί είναι:

•    Δάκρυα
Η πιο συχνή πάθηση είναι η δακρυοκυστίτιδα, η φλεγμονή στο σύστημα αποχέτευσης των δακρύων, που βρίσκεται στο έσω τμήμα του κάτω βλεφάρου κοντά στη μύτη και οφείλεται σε μόλυνση από μικρόβια. Αυτή η κατάσταση συνήθως εμφανίζεται τον πρώτο μήνα μετά την γέννηση, και αντιμετωπίζεται με τοπικά αντιβιοτικά κολλύρια.
•    Αμβλυωπία (Έλεγχος για τεμπέλικο μάτι)
Γίνεται με μέτρηση της οπτικής οξύτητας σε κάθε μάτι του παιδιού ξεχωριστά, εάν το παιδί δεν μπορεί λόγω ηλικίας να αναγνωρίσει κάποια γράμματα ή αριθμούς τότε η διαδικασία απλοποιείται και γίνεται με πίνακες που περιέχουν εικόνες εύκολα αναγνωρίσιμες (π.χ. αυτοκίνητο, σκυλάκι  κ.τ.λ)
•    Στραβισμός (Αλληθώρισμα)
Είναι πολύ σημαντικό να διαγνωστεί η συνεργασία και των δύο ματιών σε όλες τις βλεμματικές κινήσεις που κάνει το παιδί νωρίς στη ζωή του.
•    Μυωπία, Υπερμετρωπία, αστιγματισμός
Η μυωπία είναι όταν ο ασθενής βλέπει θολά τα μακρινά σε αυτόν αντικείμενα. Συνήθως εμφανίζεται στη σχολική ηλικία, μπορεί, όμως να υπάρχει εκ γενετής. Πολλές φορές είναι κληρονομική. Η εξέλιξη της δεν είναι δυνατόν να προβλεφθεί. Θα καταλάβουμε ότι τι παιδί μας έχει μυωπία όταν για να ξεχωρίσει μακρινά αντικείμενα, να διαβάσει στον πίνακα του σχολείου μισοκλείνει τα μάτια του ή τα σφίγγει. Η μυωπία συνήθως δεν δημιουργεί πονοκεφάλους ή κόπωση.
Η υπερμετρωπία που υπάρχει στα μικρά παιδιά, είναι η δυσκολία να διακρίνει κανείς τα κοντινά αντικείμενα. Το παιδί καταφέρνει, εν τούτοις να έχει καλή όραση με ιδιαίτερη προσπάθεια για να εξουδετερώσει την υπερμετρωπία, κάνοντας προσαρμογή κατάλληλη στο φακό του. Μερικές φορές όμως αυτή η προσπάθεια δημιουργεί το λεγόμενο προσαρμοστικό στραβισμό.
Ο αστιγματισμός οφείλεται στη διαφορετική διάθλαση που υφίστανται οι ακτίνες, καθώς διαπερνούν τον κερατοειδή, ο οποίος έχει ανωμαλία στην κατασκευή του της καμπυλότητας του. Έτσι, οι ακτίνες του φωτός εστιάζουν σε διαφορετικά σημεία του αμφιβληστροειδούς. Επειδή ο αστιγματισμός είναι ζήτημα κατασκευής του κερατοειδούς, υπάρχει συνήθως από τη γέννηση και οι μεταβολές του είναι μικρές. Αν δεν διορθωθεί έγκαιρα προκαλεί πονοκεφάλους, ερεθισμούς και βάρος στα μάτια.

Όλες οι διαθλαστικές ανωμαλίες αντιμετωπίζονται με διορθωτικά γυαλιά ανάλογα με την ηλικία και τις ανάγκες του παιδιού.     

---

  Άρθρα

Σχετικά Προϊόντα